Línan dregin í sandkassann

Nú hefur formaður Sjálfstæðisflokksins svo gott sem tekið af allan vafa um hvernig hugmyndafræði flokksins er háttað, þegar kemur að því að skipa dómara. Hann hefur því dregið lokalínuna í þann sandkassa, þar sem Sjálfstæðismenn hafa þyrlað upp óhemjumiklum sandi í liðnum mánuði.

Hér er haft eftir honum:

Geir H. Haarde sagði [...] að menn hefðu það kerfi hér, hvort sem mönnum líkaði það betur eða verr, að það væri á endanum framkvæmdavaldið sem skipaði dómara. Það bæri að gera það eftir bestu samvisku og á grundvelli bestu fenginna upplýsinga en á endanum væri það mat ráðherra sem hlyti að ráða.

... 

Geir H. Haarde spurði þá hvernig það gæti veikt sjálfstæði dómstóla að skipa mann sem dómnefnd hafi metið hæfan. „Línan liggur þar sem dómnefndin sker á milli hæfra og óhæfra. Í þessu máli var enginn metinn ekki hæfur," sagði Geir.

Gott að fá þetta á hreint frá formanninum sjálfum. Nefndin skiptir sumsé svo gott sem engu máli; það er ráðherrann sem ræður. Svo lengi sem skipaður er hæfur umsækjandi, þá skiptir annað ekki máli. Ráðherra hefur frjálsar hendur til að skipa hvern þann sem honum sýnist, svo lengi sem viðkomandi er hæfur.

Þegar litið er til þess að lágmarkshæfniskröfur samkvæmt lögum eru afskaplega lágar, þá er nefndin í raun orðin óþörf. Jafnvel sljóasti ráðherra ætti að vera fullfær um að meta sjálfur hvort umsækjendur uppfylli eftirfarandi skilyrði eður ei:

1.  Hefur náð 30 ára aldri.
 
2.  Hefur íslenskan ríkisborgararétt.
 
3.  Er svo á sig kominn andlega og líkamlega að hann geti gegnt embættinu.
 
4.  Er lögráða og hefur aldrei misst forræði á búi sínu.
 
5.  Hefur hvorki gerst sekur um refsivert athæfi sem telja má svívirðilegt að almenningsáliti né sýnt af sér háttsemi sem getur rýrt það traust sem dómarar verða almennt að njóta.
 
6.  Hefur lokið embættisprófi í lögfræði eða háskólaprófi í þeirri grein sem metið verður því jafngilt.
 
7.  Hefur í minnst þrjú ár verið alþingismaður eða stundað málflutningsstörf að staðaldri eða gegnt lögfræðistörfum að aðalstarfi hjá ríkinu eða sveitarfélagi, en leggja má saman starfstíma í hverri af þessum greinum.

Það er alla vega ljóst að ekki þarf mikla sérfræðinga til að meta þetta. Enda er lögbundið hlutverk dómnefndarinnar ekki að meta eingöngu hvort menn eru hæfir eður ei, heldur líka að raða í hæfnisflokka. Að hundsa þetta álit getur ekki talist annað en blaut tuska í andlit bæði nefndarinnar og umsækjendanna, sem sóttu um í þeirri trú að notast yrði við fagleg sjónarmið við skipunina. Nákvæmlega engin haldbær rök hafa komið frá Árna Mathiesen, né neinum öðrum, fyrir því að Þorsteinn Davíðsson hafi verið hæfastur - enda eru menn núna komnir á þá línu, að honum hafi í raun engin skylda borið til að skipa hæfasta umsækjandann!

Línan hjá Sjálfstæðisflokknum virðist vera þessi: Okkar eina skylda er að passa að við brjótum ekki lög. Við þurfum ekki að svara fyrir neitt annað en það, hvort við brutum lög eða ekki. Valdið er okkar, og svo lengi sem við beitum því innan lagaheimilda (sem við setjum okkur auðvitað sjálf), þá eru gjörðir okkar hafnar yfir gagnrýni. Kjósið svo bara eitthvað annað ef ykkur mislíkar gjörðir okkar.

Athyglisvert er síðan, enn og aftur, að setja þessa stefnu í samhengi við hugmyndafræði sem Björn Bjarnason hefur opinberað, þess efnis, að dómarar eigi eingöngu að dæma eftir lögum, og vera þannig rígbundnir af löggjafanum. Fáir aðrir Sjálfstæðismenn hafa (einhverra undarlegra hluta vegna) séð ástæðu til að ræða þessa hugmyndafræði Björns, en aðgerðir flokksins í þessum efnum held ég að segi sína sögu. Flokkurinn virðist vilja hafa 'sína menn' í dómstólunum; telur að það sé hans réttur vegna þess að hann hefur lýðræðislegt umboð. Gildir þá einu þó flokkurinn sjálfur hafi ekki einu sinni meirihlutaumboð kjósenda; hann virðist engu að síður telja sig hafa rétt á því að raða Sjálfstæðismönnum inn í dómstólana. Allt í því skyni, að því er virðist, að ríkið fái að vera í friði fyrir dómstólunum.

Þetta heitir afnám þrískiptingar ríkisvaldsins. Má vera að slíkt skipti suma engu máli, en ekki get ég sagt að ég skipi mér í þann hóp. 

P.S. Geir og félagar; mér líkar það ekkert sérlega verr, að framkvæmdavaldið hafi lokaúrskurðunarvald þegar kemur að því að skipa dómara - en þegar því valdi er beitt á jafn fráleitan hátt og ráðherrar Sjálfstæðisflokksins gera, þá er ekkert annað við því að gera en að taka það vald algjörlega af framkvæmdavaldinu. Þegar börnin í sandkassanum geta ekki leikið sér fallega með leikföngin sem þeim eru gefin, er ekkert annað hægt en að taka þau frá þeim.

Athugasemdir

[Swami Karunananda, 31.1.2008 kl. 18:55]

Þú heggur enn í sama knérunn, bróðir sæll - og er það vel. Það er nauðsynlegt að einhver taki upp hanskann fyrir réttlætið og lýðræðið, og það hefur þú gert með miklum sóma í allri umfjöllun þinni um þennan forkastanlega skrípaleik Sjálfstæðismanna.

[Einar Jón, 31.1.2008 kl. 23:46]

Þegar börnin í sandkassanum geta ekki leikið sér fallega með leikföngin sem þeim eru gefin, er ekkert annað hægt en að taka þau frá þeim.

Þetta eru orð að sönnu. Það verður bið á að ég kjósi sjálfstæðisflokkinn aftur. 

[Óskar Þorkelsson, 1.2.2008 kl. 16:53]

sjallarnir ættu að verða taparar næstu kosninga.. en reynslan segir manni það að of mikið er af ósjálfstæðu fólki með ósjálfstæðar hugsanir í þessu landi, til þess að sjálfstæðisflokkurinn líði fyrir gerðir sínar.

[Magnús Paul Korntop, 2.2.2008 kl. 17:47]

Þetta er klárlega flokkpólitísk ráðning því ef  ENGINN sjálfstæðismaður hefði verið í hópi umsækjenda þá hefði Árni M Mathiesen farið að ráðum nefndarinnar,en þar sem einn umsækjenda er sonur Davíðs Oddsonar fyrrum formanns flokksins þá hlaut hann starfið,hvað annað?

Og það er alveg klárt nál að þetta eykur svo sannarlega sjálfstæði dómstóla í landinu.